Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Οι συρράξεις στην Ουκρανία και εν συνεχεία στη Γάζα απέσπασαν την παγκόσμια προσοχή από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, αλλά και συνέβαλαν πρακτικά στην επιτάχυνσή του και σε πολύ μεγάλες ζημιές στο περιβάλλον και της Ευρώπης και της Παλαιστίνης. Οι έως τώρα προσπάθειες της ανθρωπότητας να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της Κλιματικής Αλλαγής, μια από τις σοβαρότερες απειλές ακόμα και για την ίδια την επιβίωσή της, ήταν εντελώς ανεπαρκείς πριν ξεσπάσουν αυτές οι συρράξεις, αλλά τώρα και όσο συνεχίζονται, όπως και οι διάφοροι ψυχροί πόλεμοι, είναι απλώς αδύνατο να γίνει οτιδήποτε σοβαρό. Για να αντιμετωπισθούν τέτοια προβλήματα χρειάζεται διεθνής ειρήνη και συνεργασία, όχι θερμοί και ψυχροί πόλεμοι. Συγκρουόμαστε για το ποιος θα επικρατήσει στον κόσμο, αλλά διερωτάται κανείς ποιο ακριβώς είναι το νόημα της κυριαρχίας σε έναν κόσμο που θα γίνεται όλο και λιγότερο κατοικήσιμος!
Με δεδομένο βέβαια το μέγεθος των καταστροφών που προβλέπει η επιστήμη από τη συνέχιση της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι σε κάποια στιγμή η ανθρωπότητα θα σπρωχτεί, έκουσα άκουσα, από την ίδια την εμπειρία της, να κινητοποιηθεί μαζικά και αποφασιστικά για να τη σταματήσει. Το πρόβλημα έγκειται όμως στο ότι, όταν επιτέλους «ξυπνήσουμε», δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορούμε να αποτρέψουμε την κλιματική καταστροφή. Ο τρόπος που οι άνθρωποι «μαθαίνουν» είναι δια της εμπειρίας. Βάζει το παιδί το δάχτυλο στο μάτι της κουζίνας, καίγεται και μαθαίνει. Στην περίπτωση όμως της Κλιματικής Κρίσης, αλλά και των περισσοτέρων προβλημάτων που δημιουργεί η τεχνολογία, η μέθοδος δεν είναι χρησιμοποιήσιμη.
Το κλίμα αίφνης της Γης είναι σε μια ασταθή ισορροπία. Αυτό σημαίνει ότι έστω και μικρές παρεκκλίσεις από την κατάσταση ισορροπίας μπορούν εύκολα να οδηγήσουν τη Γη, μέσω μιας αυτοτροφοδοτούμενης και αυτοεπιταχυνόμενης διαδικασίας σε άλλη κλιματική τροχιά, πολύ πιο δυσμενή για την επιβίωση του ανθρώπου και του πολιτισμού, χωρίς εκ των υστέρων δυνατότητα αντιστροφής και επανόρθωσης. Αν δεν γίνουν τώρα οι ριζικές παρεμβάσεις, που υπάρχει ακόμα κάποιο περιθώριο, δεν θα μπορέσουν να γίνουν ποτέ.
Υπερθέρμανση θαλασσώνΠοια ακριβώς είναι τα χρονικά περιθώρια που υπάρχουν κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα. Αλλά όποια επιστημονικά δεδομένα κι αν εξετάσουμε, μοιάζει τώρα η Γη να έχει πάρει για τα καλά την πορεία προς την υπερθέρμανση. Αυτό ισχύει επίσης και για τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Από τις 13 Μαρτίου 2023 η μέση θερμοκρασία των ωκεανών σπάει συνεχώς και χωρίς διακοπή όλα τα ρεκόρ, σύμφωνα με τα δεδομένα της Αμερικανικής Ατμοσφαιρικής και Ωκεανογραφικής Υπηρεσίας (ΝΟΑΑ), όπως τα ανέλυσε το πανεπιστήμιο του Maine. Στις 10 Μαρτίου φέτος ο μέσος όρος της θερμοκρασίας του νερού στην επιφάνεια έφτασε τους 21,2 βαθμούς, θερμοκρασία που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στο παρελθόν.