ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Γεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3,…εις ένα βουνό, εις ένα δένδρον αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874), ο απομνημονευματογράφος του Κολοκοτρώνη, μας παραδίδει τον εξής διάλογο μεταξύ του Κολοκοτρώνη και ενός Κυρίου Τ.

(Εις την θανήν του μακαρίτου Α. Ζαΐμη*, ακολουθώντας το λείψανο έκλαιγε απαρηγόρητα. Ο Κύριος Τ. ζηλωτής να ακούση την καρδία του, του λέγει: «Δεν ενθυμείσαι τες διχόνοιές σας;»  Απεκρίθη: «Εσταθήκαμε συχνά εχθροί ανάμεσόν μας, αλλά δεν τον εμίσησα ποτέ». Δείχνοντάς του συγχρόνως άλλο έξοχον αγωνιστή της πατρίδος, του είπε: «Εσταθήκαμε συχνά φίλοι, αλλά δεν τον ηγάπησα ποτέ»)

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, Καταγραφή Γ. ΤΕΡΤΣΕΤΗ, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΣ, σ. 238

* Πρόκειται για τον Ανδρέα Ζαΐμη (1791-1840)

Σαν σήμερα γεννήθηκε Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. 

 "Η Ζαμπία ή Ζαμπέτα, η μητέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του οπλαρχηγού της Αλωνίσταινας Κωτσάκη. Παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη το 1762, όντας ακόμη σχεδόν σε παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια του διωγμού και της φυγής στον πόλεμο του 1770, περπατούσε μέσα στη φάλαγγα, όλη τη νύχτα, με τους πόνους της γέννας. Όταν αισθάνθηκε ότι η στιγμή πλησιάζει, ξάπλωσε «κατάλακα» κάτω από ένα δέντρο, ζήτησε τη βοήθεια του Θεού και των γυναικών που βρίσκονταν κοντά της (μεταξύ των οποίων και η πεθερά της Γεωργίτσα) και κατά τα χαράματα της 3ης (κατ’ άλλους της 4ης)  Απριλίου έφερε στον κόσμο τον μέλλοντα αρχιστράτηγο και ελευθερωτή της Ελλάδας.

Αγία Δύναμη, το εκκλησάκι που τροφοδοτούσε με μπαρούτι την Επανάσταση του 1821

🇬🇷 Αγία Δύναμη, το εκκλησάκι που τροφοδοτούσε με μπαρούτι την Επανάσταση του 1821

Το πετρόχτιστο εκκλησάκι στη Μητροπόλεως που είναι στριμωγμένο ανάμεσα σε κολώνες, κάποτε μύριζε μπαρούτι και στην υπόγεια κρύπτη του δούλευε ο άνθρωπος-κλειδί για τη στήριξη του Αγώνα στην Αττική.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΛΑΔΗΣ 14 ΙΟΥΝ 2023

Μερικά σαββατοκύριακα, θα τύχει η πόρτα του να είναι ανοιχτή, αλλά και πάλι χιλιάδες κόσμου μάλλον θα προσπεράσουν χωρίς να δείξουν ίχνος ενδιαφέροντος: το εκκλησάκι αυτό βρίσκεται λίγα μέτρα μακριά από τον μεγαλοπρεπή ναό της Μητροπόλεως και έτσι που έχει στριμωχτεί ανάμεσα στις κολώνες στήριξης του διπλανού ξενοδοχείου, σαν να το έχει καταβροχθίσει η ασυνείδητη οικοδόμηση, κανείς δεν μπορεί να υποψιαστεί την ιστορικότητα του μνημείου, ούτε τους μύθους που έχει γεννήσει στο πέρασμα των αιώνων για τις υπόγειες στοές που κρύβονται κάτω από το υπέδαφος του ναού.

Στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως και Πεντέλης, στη συνοικία Ροδακιό, όπως λέγανε κάποτε, ο ναΐσκος της Αγίας Δύναμης, προστάτιδας των «επίτοκων γυναικών», διαδόθηκε από στόμα σε στόμα στα 90s-00s, όταν «αποκαλυπτικά» και κατά βάση ατεκμηρίωτα βιβλία συμπεριέλαβαν το εκκλησάκι στα σημεία ενδιαφέροντος της υπόγειας Αθήνας, λέγοντας ότι υπόγειοι δρόμοι το συνδέουν με την Πεντέλη και την Καισαριανή.

Τίποτα απ’ αυτά δεν επιβεβαιώθηκε από τους σπηλαιολόγους που κατέβηκαν μεταγενέστερα στην κρύπτη της εκκλησίας για καταγραφή, αλλά –όπως ισχύει σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο που αφορά την υπόγεια Αθήνα– ο μύθος περιλαμβάνει και ένα μερίδιο αλήθειας: πράγματι, υπάρχει μεγάλος υπόγειος χώρος κάτω απ’ την Αγία Δύναμη, σε βάθος 15 μέτρων, και μάλιστα χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον την περίοδο της Τουρκοκρατίας, φτιάχνοντας πολεμοφόδια κρυφά για το μέτωπο της Επανάστασης. Και σύνδεση με την Πεντέλη υπάρχει, αλλά όχι γεωγραφική.

Η αλήθεια για το υπόγειο της Αγίας Δύναμης

Κάτω από την Αγία Τράπεζα του ναού, υπάρχει μια σκάλα που κατεβαίνει στα έγκατα του κτιρίου. Όπως αναφέρει το σχετικό λήμμα του αθηναϊκού οδηγού των Θανάση Γιοχάλα και Τόνιας Καφετζάκη, το κτίριο επικοινωνούσε υπόγεια με την παρακείμενη οικία του Ιησουίτη μοναχού Φραγκίσκου και για χρόνια ήταν γνωστό ότι στο υπόγειο αυτό παράγονταν φυσίγγια.

ΑΝΤΙΒΑΡΟ - Φάκελος: Επανάσταση 1821

Φάκελος: Επανάσταση 1821

Περιεχόμενα του αφιερώματος στην Ελληνική Επανάσταση 1821 – 25 Μαρτίου 1821Βίντεο αντίκρουσης με πληθώρα στοιχείων και παραπομπών σε ιστορικές πηγές

Άρθρα στο Αντίβαρο κάτω από το θέμα της Ελληνικής Επανάστασης 1821

Άρθρα από το «παλιό Αντίβαρο»

Άρθρα – απαντήσεις στη σειρά εκπομπών του ΣΚΑΙ «1821»

Πλούσιος κατάλογος με ντοκουμέντα, φωτογραφίες, πίνακες, σημαίες, μνημεία, αρχειακό υλικό από τη βιβλιοθήκη του Αντίβαρου

Δωρεάν βιβλία και απομνημονεύματα Αγωνιστών του 1821 και άλλα σχετικά βιβλία

Ειδικό αφιέρωμα στο Κρυφό Σχολειό (ιστοχώρος, ετικέτα άρθρων)
45 πηγές για την 25η Μαρτίου, την σύνδεση με τον Ευαγγελισμό και τον π.Π. Γερμανό

Δωρεάν βιβλία για την Επανάσταση του 1821

Απομνημονεύματα Αγωνιστών

Στέφανος Στεφανόπουλος, 1864

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (από υπαγόρευση), 1846

Σούτσος, ποιητικά, 1857

Σπυρίδων Τρικούπης – τόμος Α 1860, τόμος Β 1861, τόμος Γ 1862, τόμος Δ 1862

Η σχέση μας με τη Ρωσία.... Ένας αμ

Ας δώσω πρώτα την είδηση.

Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας μας, Γιώργος Γεραπετρίτης, απαγόρευσε την συμμετοχή της Ρωσικής αντιπροσωπίας, στον  εορτασμό της εθνικής μας ανεξαρτησίας, που έγινε πράξη, μετά την Επανάσταση του 1821.

https://www.matrix24.gr/2024/03/ekopse-tous-rosous-o-gerapetritis/

Βεβαίως, ένας ιστορικά λοβοτομημένος υπουργός δεν μπορεί να εκπροσωπεί ένα έθνος, έναν λαό, μία εθνική συνείδηση. Μπορεί μόνο να εκπροσωπεί τον εαυτό του, τους εξωτερικούς εργοδότες του και τον ξεπουλημένο πρωθυπουργό του με αποφάσεις που γελοιοποιούν τα ιστορικά γεγονότα και την υπόσταση της χώρας μας.

Η Ιστορία δεν ξαναγράφεται, ανάλογα με τις επιθυμίες των ξένων κυρίαρχων, που πολέμησαν και την Ελληνική Επανάσταση και την νεότερη ανεξαρτησία της χώρας μας. Υπάρχουν ντοκουμέντα που φωνάζουν, για τις ενέργειες και της μίας και της άλλης πλευράς.

Προφανώς, Κούλης και Γεραπετρίτης δεν τα έχουν διαβάσει ποτέ.

Αλλιώς θα ντρέπονταν, αν είχαν λίγη τσίπα, να προσβάλουν την ΜΟΝΑΔΙΚΗ παγκόσμια δύναμη, που μας χάρισε την εθνική μας ανεξαρτησία με την Συνθήκη της Ανδριανούπολης.

Ηταν ακριβώς εκεί, που οι Ρώσοι υποχρέωσαν τον Σουλτάνο με το πιστόλι στον κρόταφο να υπογράψει την ανεξαρτησία της Ελλάδας!

Ακόμα και οι φιλότουρκοι Άγγλοι πολιτικοί, που εμπόδισαν τους Ρώσους να φτάσουν, τότε, μέχρι την Κωνσταντινούπολη, παραδέχθηκαν ότι η συνθήκη της Ανδριανούπολης υπήρξε “το διεθνές συμβόλαιο της πολιτικής υπόστασης και αυτοτέλειας του Ελληνικού κράτους”.

Ακόμη και ο Καρλ Μάρξ, που είχε πολλά προηγούμενα με τον τσάρο έγραψε, το 1853, σε άρθρο του στη "New York Tribune": 

“Ποιος έκρινε τελικά τον αγώνα όταν εξεγέρθηκαν οι Έλληνες; Όχι βέβαια οι συνωμοσίες και οι ξεσηκωμοί του Αλή Πασά, ούτε η μάχη στο Ναυαρίνο, ούτε ο Γαλλικός στρατός στο Μωριά, ούτε τα συνέδρια και τα πρωτόκολλα του Λονδίνου. Αλλά ήταν ο Ντίμπιτς που προέλασε μέσω των Βαλκανίων στην πεδιάδα του Έβρου.”

 Ο Ντίμπιτς στον οποίο αναφέρθηκε ο Μαρξ ήταν ο στρατάρχης τότε του ρωσικού στρατού που νίκησε τους Οθωμανούς στην Ανδριανούπολη.

Δεν θα αναφερθώ καν στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας, στον ρόλο του ΥΠΕΞ του τσάρου Καποδίστρια, στον ρόλο του υπασπιστή του τσάρου Αλέξανδρου Υψηλάντη και στην Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή.

Μου αρκεί μόνο η Συνθήκη της Ανδριανούπολης, που την έχουν ξωπετάξει και από το μάθημα της Ιστορίας, στα σχολεία.

Όπως ξωπετάνε όλους τους αγωνιστές για την Ελευθερία σ΄ αυτήν την χώρα!

Ντροπή και οργή μόνο!

(Αυτή η σημαία που βλέπετε να σηκώνουν οι Έλληνες επαναστάτες, είναι η σημαία του πολεμικού Ναυτικού της τσαρικής Ρωσίας)

Από Ioanna Ypsilanti

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/ZqW4jK2YsxKgv1SM/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Γιώργος Κοντογιώργης:“…τελικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ένας… «δικτάτωρ»;”,

Ομιλία του Ομ. Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη, με θέμα “…τελικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ένας… «δικτάτωρ»;”, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 28.9.2023 στο Σπίτι της Κύπρου και την οποία διοργάνωσαν Το Σπίτι της Κύπρου και η Εταιρεία Μελέτης Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας – Ιωάννης Καποδίστριας (Ε.ΜΕ.Ν.Σ.Ι.), με αφορμή το μεγάλο αφιέρωμα στον Ιωάννη Καποδίστρια – Ιδρυτή του Ελληνικού Κράτους. Την εκδήλωση συντόνισε ο Νομικός, Ιστορικός, Πρόεδρος Δ.Σ. Ε.ΜΕ.Ν.Σ.Ι., κ. Ανδρέας Κούκος.

Κοσμάς ο Αιτωλός. (*)

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Στο εξαιρετικά σημαντικό και διαφωτιστικό βιβλίο «Κοσμάς ο Αιτωλός» του Φάνη Μιχαλόπουλου περιγράφεται διεξοδικά γιατί ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ή Πατροκοσμάς πέρασε στην Ελληνική Ιστορία σαν ο Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος, θαυματουργός, διαφωτιστής, εθνεγέρτης και «άγιος της Κλεφτουριάς» που στη διάρκεια της τουρκοκρατίας ίδρυσε 250 σχολεία μέσα σε μόλις δεκαέξι χρόνια.

Ένας από τους κυριότερους σκοπούς αυτής της μεγάλης προσωπικότητας του Ελληνισμού υπήρξε «η σπουδή της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίηση των ασθενών εθνολογικώς και γλωσσικώς διαμερισμάτων της εθνότητας, ιδίως των βορειότερων». Η πίστη του λαού σ΄ αυτόν ήταν τόσο δυνατή που όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821 ακούγονταν το περίφημο δίστιχο: «Βόηθα μας Άγιε Γιώργη και συ Άγιε Κοσμά / να πάρουμε την Πόλι και την Αγια Σοφιά».

Αυτοί που τον εχθρεύονταν και τον πολεμούσαν δεν ήταν όμως μόνο οι Τούρκοι κατακτητές αλλά και Ενετοί, Εβραίοι, αλλά και κοτζαμπάσηδες της περιοχής όπου έδρασε. Μαζί του είχε όμως χιλιάδες πιστούς Χριστιανούς, ακόμα και Μουσουλμάνους.

ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΔΙΔΑΞΕ Ο ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ

Ζωντανή μαρτυρία και καταγεγραμμένη παράδοση για την παρουσία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στον τόπο μας, όπου δίδαξε τους προγόνους μας, αποτελεί το έως σήμερα αγέρωχο Ιερό Παρεκκλήσιο που βρίσκεται στις βόρειες παρυφές της κοιλάδας του Ερυθροποτάμου, μεταξύ των χωριών Χελιδόνας και Μικρής Δοξιπάρας.

Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)

Στις 24 Αυγούστου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού (1714 – 1779) του “Πατροκοσμά”, του εθνοϊερομάρτυρα και Άγιου της Εκκλησίας μας, που με το κήρυγμά του έδωσε δύναμη στους υπόδουλους Έλληνες στα χρόνια της σκλαβιάς και κράτησε άσβεστη τη φλόγα της Πίστης, της Ελπίδας και της Ελευθερίας.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός σε φορητή εικόνα στο παρεκκλήσιο στη Χελιδόνα Έβρου

Πολυσχιδής προσωπικότητα, λόγιος, ιεροκήρυκας, κοινωνικός μεταρρυθμιστής και διαφωτιστής, γνωστός και ως «Πατροκοσμάς».
Όπως μαρτυρεί όμως και το προσωνύμιο «Αιτωλός», ο Άγιος γεννήθηκε στην Αιτωλοακαρνανία (πιθανότατα το 1714) και ως τόπος γέννησής του, αναφέρεται το Μέγα Δένδρο Αιτωλίας. Ο πατέρας του ήταν Ηπειρώτης, κατά πάσα πιθανότητα από τα Ζαγόρια.

Γύρω στο 1750 ο Κοσμάς αποφάσισε να μεταβεί στην Αθωνιάδα Σχολή, στο Άγιο Όρος. Εκεί, είχε δασκάλους τον Ευγένιο Βούλγαρη, τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη και το Νικόλαο Τζαρτζούλη. Το 1759, ο Κοσμάς πήγε στη Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους, όπου έγινε Μοναχός και πήρε το όνομα με το οποίο έγινε γνωστός, αλλάζοντας το αρχικό του όνομα, Κώνστας (Κωνσταντίνος).

Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΦΗΝΕΙ ΥΠΟΘΗΚΕΣ ΣΤΟΝ (ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΟΛΟΦΟΝΟ ΤΟΥ) ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ

Επιμέλεια: Σπύρος Θεοδωρόπουλος

Ένα συγκλονιστικό «απόλογο»

Στον βαθμό που μπόρεσα να το «ψάξω», το κείμενο αυτό, ολόκληρο και σε αυτή τη μορφή, δεν υπάρχει στο διαδίκτυο.

Αξίζει, νομίζω, και με το παραπάνω, τον κόπο να διαβαστεί.

Στο αναρτημένο βίντεο, το απόσπασμα απαγγέλει η Ναταλία Καποδίστρια, τελευταία απόγονος της Οικ. Ι.  Καποδίστρια
 (Από το 38' και μετά)

Εισαγωγικό σημείωμα:

Ο Γεώργιος Τερτσέτης, (1800-1874), το διαλεχτό αυτό τέκνο τού Γένους, ο ένας από τους δύο ακέραιους και γενναίους δικαστές, (ο άλλος ήταν ο Α. Πολυζωίδης), που με την αλύγιστη στάση τους απέτρεψαν την άδικη εκτέλεση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη για εσχάτη προδοσία το 1834, ο άνθρωπος στον οποίον ο Γέρος τού Μοριά υπαγόρευσε τα απομνημονεύματά του, σε ένα κείμενό του με τίτλο «απόλογα* για τον Ιωάννη Καποδίστρια», παραθέτει την παρακάτω συγκλονιστική διήγηση μη κατονομαζομένου «φιλαλήθους διηγητή» προς τον ίδιον (τον Γ. Τερτσέτη).

Η διήγηση αυτή, φέρει τον Ιωάννη Καποδίστρια να απευθύνει εμπνευσμένα λόγια στον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, ο οποίος, τρία χρόνια αργότερα (1831) θα γινόταν ένας από τους δολοφόνους του…

(*) Διηγήσεις, ιστορίες, μύθοι

*

Εις τα 1828 εις την Αίγινα επήγε ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης να επισκεφθεί τον Κυβερνήτη [Ιωάννη Καποδίστρια]. 

Εφόρεσε τη λαμπρότερη ενδυμασία του, βουτημένη εις το μάλαμα• εγελούσαν τα φορέματά του, εγελούσε η καρδιά του, διατὶ ο νέος είχε κλίση προς τον Κυβερνήτη• τον εδέχθη αυτὸς ως πατέρας τον υιό, αλλὰ του είπε: 

Δεν σ’ επαινώ διὰ τα φορέματά σου· και πριν πατήσω τα χώματα τα Ελληνικά, και αφού ήλθα και είδα το εβεβαιώθηκα, είναι καιροὶ που πρέπει να φορούμε όλοι ζώνη δερματένια, και να τρώμε ακρίδες και μέλι άγριο.

Είδα πολλὰ εις τη ζωή μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφθασα εδώ εις την Αίγινα, δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδεί• προείδα μεγάλα δυστυχήματα διὰ την πατρίδα, αν εσείς δεν θα είσθε σύμφωνοι μαζί μου και εγὼ με εσάς. «Ζήτω ο Κυβερνήτης, ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας», εφώναζαν γυναίκες αναμαλιάρες, άνδρες με λαβωματιές πολέμου, ορφανὰ γδυτά, κατεβασμένα απὸ τες σπηλιές• δεν ήτον το συναπάντημά μου φωνὴ χαράς, αλλὰ θρήνος• η γη εβρέχετοαπὸ δάκρυα· εβρέχετο η μερτιὰ και η δάφνη τού στολισμένου δρόμου απὸ το γιαλὸ εις την Εκκλησία• ανατρίχιαζα, μου έτρεμαν τα γόνατα, η φωνὴ τού λαού έσχιζε την καρδιά μου• μαυροφορεμένες, γέροντες, μου εζητούσαν να αναστήσω τους αποθαμένους τους, μανάδες μού έδειχναν εις το βυζὶ τα παιδιά τους, και μου έλεγαν να τα ζήσω, και ότι δεν τους απέμειναν παρὰ εκείνα και εγώ, και με δίκαιο μου εζητούσαν όλα αυτά, διότι εγώ ήλθα και εσείς με προσκαλέσατε να οικοδομήσω, να θεμελιώσω κυβέρνησιν, και κυβέρνησις καθώς πρέπει, ζει, ευτυχεί τους ζωντανούς, ανασταίνει τους αποθαμένους διατί διορθώνει τη ζημία τού θανάτου και της αδικίας· δεν ζει ο άνθρωπος, ζει το έργο του, καρποφορεί, αν ο διοικητής είναι δίκαιος, αν το κράτος έχει συνείδηση, ευσπλαχνία, μέτρα σοφίας. Δύναμαι να κάμω εγώ όλα αυτά, και να δικαιολογήσω την [α]παντοχή του κόσμου; Δύναμαι να πράξω μηδέν, χωρίς τη σταθερά ομοφροσύνη τών πρώτων τού τόπου; Δεν είναι κίνδυνος, ότι τα αγαθοεργήματά τους εις τον αγώνα έχυσαν πλησμονήν ορέξεων, απαιτήσεων εις τα στήθη τους; Πλησμονήν αφιλίωτη με το γενικό καλό, με το κύρος τής εξουσίας και με την ευτυχία τού λαού· αν ευρεθώμεν εις αντιλογίαν, αντίμαχοι εις το φρόνημα, ποίος θα μονομερήσει; Εγώ ή εκείνοι; – Υιὲ τού Μαυρομιχάλη, διὰ να με τιμήσεις ήλθες ευμορφοστολισμένος, το εννοώ και σε αγαπώ, όθεν και σου ανοίγω την καρδία μου.

Νέα στοιχεία για τις σφαγές της 9ης Ιουλίου 1821 στην Κύπρο

του Πέτρου Παπαπολυβίου

Η επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης έδωσε την αφορμή για πολλές νέες έρευνες και εκδόσεις. Ένα από τα πιο ισχνά κεφάλαια της σχετικής βιβλιογραφίας και των γνώσεών μας για το 1821 είναι οι οθωμανικές πηγές και σε αυτόν τον τομέα κυκλοφόρησαν μερικά πολύ σημαντικά βιβλία. Ένα από τα πιο πρόσφατα είναι η έκδοση των ιστορικών Ηλία Κολοβού, Σουκρού Ιλιτζάκ και Μοχαμάντ Σχαριάτ Παναχί, με τίτλο «Η οργή του σουλτάνου. Αυτόγραφα διατάγματα του Μαχμούτ Β΄ το 1821», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες βδομάδες (2021) από τις εκδόσεις του ΕΑΠ (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο).

Πρόκειται για ένα πολύτιμο «μεγάλο παράθυρο», που φωτίζει τη στάση του Μαχμούτ Β΄ απέναντι στην Επανάσταση και περιλαμβάνει την υποδειγματική έκδοση 62 μεταφρασμένων σουλτανικών εγγράφων που αφορούν την αντιμετώπιση της κατάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, την Πελοπόννησο, τον Άθωνα, τη Θεσσαλονίκη, τις Κυδωνίες, κ.α., αλλά και σε δραματικά γεγονότα όπως τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Στην έκδοση προτάσσεται εκτενής καλογραμμένη εισαγωγή των τριών επιμελητών. Όπως τονίζουν, τα έγγραφα προσφέρουν την ευκαιρία να εξεταστούν τα γεγονότα του πρώτου χρόνου της Επανάστασης από την πλευρά του «άλλου», «από τη σκοπιά της οθωμανικής εξουσίας, και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο».

Ο χώρος του παρόντος άρθρου, μας περιορίζει ως προς την περαιτέρω παρουσίαση του βιβλίου, που είναι προϊόν πολύμοχθης έρευνας και κομίζει πλήθος νέων στοιχείων. Θα σταθούμε μόνο στο πολύ σημαντικό έγγραφο που αφορά το κυπριακό 1821. Πρόκειται για αχρονολόγητη εισήγηση του μεγάλου βεζίρη Χατζή Σαλίχ Πασά προς τον σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ και τη σύντομη απάντηση του δεύτερου. (Οι συγγραφείς χρονολογούν την επιστολή στα τέλη Ιουνίου 1821, όμως πρόκειται για έγγραφο που γράφτηκε ένα μήνα αργότερα.) 

Ο μεγάλος βεζίρης αναφέρει ότι έλαβε αρκετές επιστολές από τον μουχασσίλη της Κύπρου Κιουτσούκ Μεχμέτ, από άλλους Οθωμανούς αξιωματούχους του νησιού αλλά και τους μουσουλμάνους κατοίκους. Και συνεχίζει: «Ο μουχασσίλης βεβαιώνει ότι εφαρμόστηκαν οι αυτοκρατορικές διαταγές για τον απαγχονισμό του αρχιεπισκόπου Κύπρου [Κυπριανού], ακόμη τριών μητροπολιτών και άλλων πενήντα ατόμων που είχαν αναμειχθεί στη στάση. Οι οικίες τους σφραγίστηκαν. Στη θέση τους διορίστηκε νέος αρχιεπίσκοπος και μητροπολίτες, με την εγγύηση ότι θα διευθετούν τις υποθέσεις των πολυπληθών ραγιάδων στην Κύπρο. Επίσης, ο μουχασσίλης παραθέτει τον κατάλογο με τα ονόματα [των συλληφθέντων και εκτελεσθέντων] και παρακαλεί να του αποσταλούν τα μπεράτια που επικυρώνουν τον διορισμό των αντικαταστατών τους. Ωστόσο, περίπου είκοσι γκιαούρηδες που συμμετείχαν στη στάση και που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο κατέφυγαν στα προξενεία της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Αυστρίας. 

Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου

Του Γιώργου Τασιόπουλου

"...Θεέ, που νάκραν δεν έχεις ποττέ στην καλωσύνην,

λυπήθου μας και δώσε πκιονχαράν στην Ρωμιοσύνην”.

Με αυτά τα λόγια τελειώνει το ποίημα του Κύπριου ποιητή, Βασίλη Μιχαηλίδη «Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου»

Στις 9 Ιουλίου 1821, ημέρα Σάββατο, ο Τούρκος διοικητής της Κύπρου, Κιουτσούκ Μεχμέτ, αποφάσισε κατόπιν εγκρίσεως της Υψηλής Πύλης, να σκοτώσει 486 προεστώτες του τόπου, μητροπολίτες, ηγουμένους, ιερομονάχους, δασκάλους, τους οποίους θεωρούσε επικίνδυνους.

Εκτέλεσε τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και άλλους 3 μητροπολίτες, τον Πάφου Χρύσανθο, Κιτίου Μελέτιο και Κυρηνείας Λαυρέντιο. Θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας και πότισαν με το αίμα τους τη ελληνική κυπριακή γη, ήταν η δική τους μαρτυρία στον πανεθνικό αγώνα για Ελευθερία του 1821.

Η βάναυσος και άθλια των πράξη έλαβε χώρα εντός των τειχών της Λευκωσίας, κεκλεισμένων των θυρών «η πλατεία η προ του σεραγίου μετετράπη εις αληθές μακελλείον, και το αίμα αφθόνως έρρευσεν εις τας αγυιάς της πρωτευούσης »

Εκτός από κληρικούς εκτέλεσαν και αρκετούς λαϊκούς. Η σφαγή κράτησε όχι πιο λίγο από 30 ημέρες. Τα θύματα συχνά τα έκοβαν σε τεμάχια.

Αναφορές για την 9η Ιουλίου

Ο Άγγλος περιηγητής John Carne γράφει ότι είχε γνωρίσει τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό ο οποίος συμπέραινε από τις εξελίξεις το βίαιο τέλος που επρόκειτο να έχει. Ο Carne σημειώνει τα λόγια του Κυπριανού:

 «Ο θάνατός μου δεν είναι μακριά. Ξέρω πως μόνο ευκαιρία περιμένουν, για να με θανατώσουν». 

Ο Γάλλος πρέσβης Jérôme Méchain γράφει για τις βιότητες των Οθωμανών:

“Η νήσος της Κύπρου…ήσυχος και ειρηνική…εάν την άφηνονανενόχλητον ευρίσκεται σήμερον εις κυκεώνα από της ημέρας της αφίξεως μεγάλου αριθμού στρατευμάτων […] …ο Μουσελίμης καθίσταται μάλλον και μάλλον θηριώδης. Καθ’ εκάστην ημέραν απαγχονίζει, στραγγαλίζει ή κατακρεουργεί εις Λευκωσίαν δυστυχείς ανθρώπους”

Κατά τον Σουηδό Μπέργκρεν, 

«η Παναγία ντύθηκε παντού στα μαύρα, 

πολλά σπίτια ήταν πιτσιλισμένα με αίμα».

___________

"Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου" Βασίλης Μιχαηλίδης (απόσπασμα)

"...Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,

κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ι-ξηλείψη,

κανένας, γιατί σιέπει την που τα ‘ψη ο Θεός μου.

Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει!

Σφάξε μας ούλους κι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάκιν,..."

Όλο το ποίημα:

https://www.apotipomata.com/ennati-iouliou-vasilis-michaelidis/

Μαντὼ Μαυρογένους – Ἔκκληση στὶς γυναῖκες τῆς Γαλλίας

«Ἀντὶ νὰ κάνετε νάζια γιὰ νὰ ἀποκτήσετε λαμπρὸ ἁμάξι ποὺ νὰ θαμπώνει τοὺς διαβάτες καὶ νὰ ἐπισκιάζει μὲ τὴ λάμψη τοῦ τὸ ἁμάξι μιᾶς ἀντίζηλης, ἀποσπάσατε ἀπὸ ἕναν πατέρα, ἕναν σύζυγο, ἕναν φίλο μιὰ γενναία γνώμη ποὺ διατρανούμενη μὲ ζέστη στὰ συμβούλια νὰ διαφωτίσει τὴ Συνέλευση καὶ νὰ κάνει τὴ δόξα τῶν ἐθνῶν σας νὰ λάμψει. 

Ζητῆστε του νὰ πάει νὰ ὑποστηρίξει τὴ δόξα τῶν Ἑλλήνων, ἀντὶ νὰ σᾶς συνοδεύει στὴν πωλήτρια τῶν νεωτερισμῶν. Καὶ ἐν ὀνόματι τοῦ ἀνθρωπισμοῦ, ἐνδιαφερθεῖτε περισσότερο νὰ τὸν κάνετε νὰ πάρει μιὰ τίμια ἀπόφαση παρὰ νὰ σᾶς ἀγοράσει ἕνα μεταξωτό.

Οἱ Ἕλληνες γεννημένοι γιὰ τὴν ἐλευθερία, μόνο στοὺς ἴδιους τοὺς ἑαυτούς των μποροῦν νὰ τὴν ὀφείλουν. Ἔτσι δὲν ἐκλιπαρῶ διόλου τὴ συνδρομή σας εἰς τὸ νὰ κάνετε τοὺς συμπατριῶτες σας νὰ μᾶς στείλουν βοήθεια, ἀλλὰ μόνο εἰς τὸ νὰ τοὺς ἀποτρέψετε νὰ βοηθήσουν τοὺς ἐχθρούς μας. Ἡ Ἱερὰ Συμμαχία ἔταζε ὡς σκοπό της τὴν διατήρηση τῶν ἐπικρατειῶν τῶν νομίμων χριστιανῶν βασιλέων. Ὁ σουλτάνος εἶναι ἕνας ἄπιστος ἡγεμὼν καὶ δὲν ὑπῆρξε ποτὲ νόμιμος ἡγεμών. Ἡ Ὀθωμανικὴ Πύλη δὲν ἄσκησε ἀπάνω μας μέχρι τώρα παρὰ τὸ δικαίωμα τοῦ ξίφους. Κατεῖχε τὴν Ἑλλάδα κατακτητικῷ δικαιώματι: Μὲ τὴν κατάκτηση πρέπει νὰ τῆς τῆς ἀποσπάσουμε.

ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε'

                ( Μια απάντηση...) 

       του  Βασίλης Στοϊλόπουλος 

"«Ὂλοι κλάψτε• 

ἀποθαμένος   ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ἐκκλησιάς»

Μια απάντηση... σε διάφορους λασπολόγους και ιδεοληπτικούς αντικληρικαλιστές, που αναίσχυντα αναγορεύουν τον Πατριάρχη Άγιο Γρηγόριο Ε΄ σε στενό συνεργάτη του Σουλτάνου επειδή εξαναγκάστηκε και αφόρισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη είναι και το γεγονός ότι ... 

o εθνικός μας ποιητής Διονύσιος ΣΟΛΩΜΟΣ αφιερώνει επτά τετράστιχες στροφές (αρ. 132 – 138) του ΥΜΝΟΥ εις την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στον Πατριάρχη που απαγχονίστηκε από τους Τούρκους σαν σήμερα, στις 10 Απριλίου 1821.  

« (…)

Πνίγοντ' ὅλοι οἱ πολεμάρχοι / καὶ δὲν μνέσκει ἕνα κορμί•

χαίρου, σκιὰ τοῦ Πατριάρχη, / ποὺ σὲ πέταξαν ἐκεῖ.

Ἐκρυφόσμιγαν οἱ φίλοι / μὲ τσ' ἐχθρούς τους τὴ Λαμπρή,

καὶ τοὺς ἔτρεμαν τὰ χείλη / δίνοντάς τα εἰς τὸ φιλί.

Κειες τὲς δάφνες ποὺ ἐσκορπίστε / τώρα πλέον δὲν τὲς πατεῖ,

καὶ τὸ χέρι ὀποῦ ἐφιλῆστε / πλέον, ἅ, πλέον δὲν εὐλογεῖ.

Ὂλοι κλάψτε• ἀποθαμένος / ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ἐκκλησιάς•

κλάψτε, κλάψτε• κρεμασμένος / ὠσὰν νὰ 'τανε φονιάς!

Έχει ὀλάνοικτο τὸ στόμα / π' ὧρες πρῶτα εἶχε γευθεῖ

τ' Ἅγιον Αἷμα, τ' Ἅγιον Σῶμα• / λὲς πὼς θὲ νὰ ξαναβγῇ

ἡ κατάρα ποὺ εἶχε ἀφήσει, / λίγο πρὶν νὰ ἀδικηθῇ,

εἰς ὁποῖον δὲν πολεμήσει / καὶ ἠμπορεῖ νὰ πολεμῇ.

Τὴν ἀκούω, βροντάει, δὲν παύει / εἰς τὸ πέλαγο, εἰς τὴ γῆ,

καὶ μουγκρίζοντας ἀνάβει / τὴν αἰώνιαν ἀστραπή.

(…)»

Άλλωστε,

και  ο ίδιος

ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ , απευθυνόμενος στους Σουλιώτες, είπε :

«Ο Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρταν. Εσείς, όμως, να τα θεωρείται αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου»."

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟΪΛΟΠΟΥΛΟΣ

________________________________

 ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε'

      «Πώς μας θωρείς ακίνητος;

        Πού τρέχει ο λογισμός σου,

        τα φτερωτά σου τα όνειρα;»  

του Κώστα Χατζηαντωνίου 

"ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΚΛΕΙΣΤΗ ΠΟΡΤΑ

«Πώς μας θωρείς ακίνητος; Πού τρέχει ο λογισμός σου,/ τα φτερωτά σου τα όνειρα;»  

Όταν στις 25 Μαρτίου 1872 ο Αριστοτέλης ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ άρχιζε έτσι το κατόπιν προσκλήσεως του Πανεπιστημίου Αθηνών περίφημο ποίημά του για τον « του αοιδίμου Γρηγορίου του Ε΄ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως» (έργο του Γ. Φυτάλη, δαπάναις του Γ. Αβέρωφ),

 ΖΟΥΣΑΝ ακόμη πολλοί αγωνιστές

και ΔΕΝ μπορούσαν ανόητοι λιμπερτίνοι να αμφισβητούν το μεγαλείο της θυσίας του πατριάρχη.

ΤA ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ε ΑΠΟ ΡΩΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

Στην αρχή της Ελληνικής Εθνεγερσίας του 1821-1829 ο σουλτάνος έστειλε ειδική αμνηστία στους Έλληνες, αν παρέμεναν πιστοί στην Πύλη και τους έδινε ψυχική ηρεμία, διατάσσοντας τους επισκόπους της επισκοπής να είναι υπεύθυνοι γι' αυτό, να απαλλάξουν από τον όρκο τους τους υπογράφοντες τη Φιλική Εταιρεία και να τους κάνουν να μετανοήσουν, και να αφορίσουν τον Α. Υψηλάντη, τον Μολδαβό άρχοντα Mihai Sutsu και όλους τους συνεργούς τους. 

Το φιρμάνι αυτό διαβάστηκε στις 3 Μαρτίου 1821 από τον Constantin Murusi, Μεγάλο Δραγουμάνο της Πύλης, παρουσία του Γ., μητροπολιτών και εκπροσώπων του λαού. Η χάρτα διαβάστηκε από έναν από τους επισκόπους την Κυριακή 11(23) Μαρτίου μετά τη Θεία Λειτουργία στον πατριαρχικό ναό. 

Εκτός από το έγγραφο αυτό, ο πατριάρχης και η Σύνοδος, κατόπιν αιτήματος της Πύλης ενώπιον των ξένων πρεσβειών στην Κωνσταντινούπολη, εξέδωσαν ειδική επιστολή αφορισμού κατά του Υψηλάντη και του Σούτσου και των υποστηρικτών τους, η οποία κυκλοφόρησε στη Μολδαβία και τη Βλαχία. Και οι δύο επιστολές, ωστόσο, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Έτσι, ο σουλτάνος Μαχμούτ άρχισε τις καταστολές κατά των Ελλήνων, κυρίως μεταξύ των φανατικών και του κλήρου. 

Έτσι, στις 24 Μαρτίου απαγχονίστηκε ο μητροπολίτης Εφέσου Διονύσιος (Καλλίαρχης), μέλος της Συνόδου, ο οποίος είχε σχέση με τους Φαναριώτες. Στη συνέχεια φυλακίστηκαν οι μητροπολίτες Νικομήδειας Αθανάσιος, Δέρκων Γρηγόριος και Αγχιάλου Ευγένιος. Οι επιζώντες Φαναριώτες εκδιώχθηκαν από το Φανάρι προς τον Βόσπορο και τέθηκαν υπό αυστηρή αστυνομική επιτήρηση, ενώ το Φανάρι έγινε μετωπικός τόπος όπου γίνονταν καθημερινά εκτελέσεις. Ο Γρηγόριος όφειλε να εγγυάται προσωπικά για την τάξη και την πολιτική υπακοή όλων των Ελλήνων της αυτοκρατορίας. 

Ορισμένοι Φαναριώτες και επίσκοποι αποφάσισαν να προτείνουν μια γενική εγγύηση της τάξης στην πρωτεύουσα για να κατευνάσουν τον σουλτάνο. Όταν ο Γρηγόριος ενημέρωσε σχετικά τον Μεγάλο Βεζίρη, εκείνος όχι μόνο αρνήθηκε την προσφορά, αλλά απαίτησε να σταλούν στην Πύλη τρεις ακόμη επίσκοποι, ο Ιωσήφ της Θεσσαλονίκης, ο Δωρόθεος της Αδριανούπολης και ο Ιωαννίκιος του Ταρνόβου.

 Στις 4 Απριλίου εκτελέστηκε ο Μέγας Δραγουμάνος της Πύλης Κ. Μουρούζης. Ο Γρηγόριος διηύθυνε τον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία το Πάσχα με 12 Μητροπολίτες και η εκκλησία ήταν σχεδόν άδεια, καθώς λέγεται ότι οι Τούρκοι σκόπευαν να εξοντώσουν όλους τους Χριστιανούς τη νύχτα του Πάσχα. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας ο Γρηγόριος και οι επίσκοποι πήγαν στους πατριαρχικούς θαλάμους, όπου έφτασε και ο Μέγας Δραγουμάνος Σταυράκης Αριστάρχος. 

Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΗΝΩΜΈΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΉ

ΛΕΩΝΊΔΑΣ Χ. ΑΠΟΣΚΙΤΗΣ

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, που έκαναν τα πρώτα βήματά τους την εποχή εκείνη, υπήρξε εξ αρχής ενδιαφέρον για την Ελληνική Επανάσταση και γρήγορα αναπτύχθηκε ένα δυναμικό φιλελληνικό κίνημα. Η Ελλάδα της κλασσικής αρχαιότητας που θαύμαζαν οι Αμερικανοί διανοούμενοι και πολιτικοί ήταν η κινητήρια δύναμη για την άνδρωση του #Αμερικανικού_Φιλελληνισμού, ο οποίος όχι μόνο βοήθησε την ελληνική υπόθεση, αλλά παράλληλα γονιμοποίησε και το κίνημα για την κατάργηση της δουλείας μέσα στις ΗΠΑ.

Η Maureen Connors Santeli (Μωρίν Κόνορς Σαντέλι), Αμερικανίδα ιστορικός που έχει ασχοληθεί με τις σχέσεις της πρώϊμης αμερικανικής δημοκρατίας με την επαναστατημένη Ελλάδα, αναφέρεται εκτενώς στον αντίκτυπο που είχε το φιλελληνικό πνεύμα στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του 19ου αιώνα μέσα από το βιβλίο της «Ο αμερικανικός φιλελληνισμός» (εκδ. Ψυχογιός), που κυκλοφόρησε πρόπερσι, στην επέτειο των 200 χρόνων του ’21.

Όπως εξηγεί η Σαντέλι, οι μεταρρυθμιστές Αμερικανοί, τόσο στον αμερικανικό Βορρά, όσο και στον αμερικανικό Νότο, συνέδεσαν γρήγορα την στήριξη της Ελληνικής Επανάστασης με το αίτημα για πολιτική αλλαγή μέσα στην χώρα τους. Θεώρησαν ότι είναι υποκριτικό να στηρίζουν τους εξεγερμένους Έλληνες απέναντι στον οθωμανικό δεσποτισμό και συγχρόνως να αποδέχονται στο εσωτερικό της δικής τους χώρας την διατήρηση της δουλείας. Όπως γράφει η Σαντέλι, «Ο Πόλεμος της Ελληνικής Ανεξαρτησίας βοήθησε τους Αμερικανούς να αυτοπροσδιοριστούν ως λαός»… και, όπως είπε τελευταία σε μια συνέντευξή της, με το βιβλίο της θέλει να δείξει «τον τρόπο με τον οποίο το κίνημα των Φιλελλήνων της Αμερικής, ειδικά η ρητορική που χρησιμοποίησαν, επηρέασε την προσπάθεια κατάργησης της δουλείας και το κίνημα υποστήριξης των δικαιωμάτων της γυναίκας».

Άλλωστε αυτή την διαπίστωση είχε κάνει από τον 19ο αιώνα ο μεταρρυθμιστής Αμερικανός συγγραφέας Φράνκλιν Μπέντζαμιν Σάνμπορν (1831-1917), όταν έγραφε ότι η #κατάργηση_της_δουλείας στις ΗΠΑ ξεκίνησε στην Ελλάδα και κορυφώθηκε στον Αμερικανικό Εμφύλιο.

19 Ιουνίου 1827. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Του Νίκου Παστελάκου 

"Εις τον καιρό του προσκυνήματος εφοβήθηκα μόνο δια την πατρίδα μου, όχι άλλη φορά, ούτε εις τας αρχάς, ούτε εις τον καιρό του Δράμαλη, όπου ήλθε με τριάντα χιλιάδες στράτευμα εκλεκτό, ούτε ποτέ, μόνο εις το προσκύνημα εφοβήθηκα. 

Η Ρούμελη ήτον όλη προσκυνημένη, η Αθήνα πεσμένη, τα ρουμελιώτικα στρατεύματα διαλυμένα, μόνον η Πελοπόννησος ήταν μεινεμένη με τα δυο νησιά Ύδρα και Σπέτσαις, οπού είχαν δύναμιν. 

Ο Κιουταχής είχε πάρει προσκυνοχάρτια, επάσχιζε να πάρη κι ο Ιμπραϊμης δια να στείλη εις την Κωνσταντινούπολιν, και όταν ή ο μινίστρος της Αγγλίας ή άλλης δυνάμεως εμεσίτευαν εις τον Σουλτάνον δια την Ελλάδα, να τους αποκριθή, ποιά Ελλάδα; Η Ελλάς είναι προσκυνημένη, και να τα προσκυνοχάρτια τους. Εκτός από μερικοί κακοί άνθρωποι, ιδού οι άλλοι επροσκύνησαν. Τότε αι δυνάμεις δεν είχαν τίποτε να αποκριθούν, και ημείς εχανόμεθα."

''Εγώ όντας εβγήκα εις τον Άγιον Γεώργιον, έγραψα γράμματα εις τον Γενναίον και εις τον Κολλιόπουλον, οπού ήταν συνταγμένοι, και επετάχθηκσν εις το Λιβάρτζι, την επαρχία την προσκυνημένη (Καλαβρύτων), και τους διέταξα: 

«Τσεκούρι και φωτιά εις τους προσκυνημένους!» 

Και έτσι επέρασαν εις το Λιβάρτζι. Τότε έστειλεν ο Μπραϊμης καταπατητάδες, να ιδή που είμαι και τί ασκέρι έχω, και έδωσε ενός Ρωμιού τριακόσια μπαρμπούτια, δια να μάθη πού είμαι και να μου ριχθή επάνω, και εγώ τον έπιασα και έστειλα εις την δημοσιά και τον εκρέμασα, εις τα Καλάβρυτα, δύο ώρες απ' έξω. 

"1821 - 2023"

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 

 αντιναύαρχος ΠΝ

"1821 - 2023"

γιατί ένας λαός καταρρέει
μόνο όταν ξεχνά από πού έρχεται

800.000 νεκρούς
θρηνήσαμε στον Αγώνα

<< Τον Ξεσηκωμό δεν τον έκαναν λευκοντυμένα ευγενικά τσολιαδάκια που άκουγαν Μότσαρτ και Μπετόβεν· που χόρευαν λεπτεπίλεπτα βαλς σε σαλόνια με αφράτες πολυθρόνες και πολύχρωμες μεταξωτές ταπετσαρίες στους τοίχους. 

Τον κάμανε αγριάνθρωποι μουστακαλήδες, που φορούσαν λερή φουστανέλλα και τρύπια τσαρούχια, αποφασισμένοι για ζωή και θάνατο.

Χόρευαν τον πρωτόγονο πυρρίχιο χορό τους, τον "τσάμικο", με γκρινιάρηδες ζουρνάδες και πολεμικά σκληρόηχα νταούλια που αντηχούσαν βαριά, πέρα ως πέρα στα πέτρινα χωριά τους.

Αρχέγονοι ρυθμοί και μελωδίες που ήχησαν άλλοτε σε χαροκόπι και άλλοτε σαν πολεμιστήριο σάλπισμα και χορός στρατολόγησης πολεμιστών (ΓΡΑΒΙΑ , 1821). 

Άνθρωποι-θεριά, που το μάτι τους γυάλιζε από την φλογερή επιθυμία για "μιας ώρας ελεύθερη ζωή" (ΡΗΓΑΣ , 1797), σαν εκείνη που απολάμβαναν οι αητοί κι οι πέρδικες στα πετρωτά και δασωμένα βουνά τους (ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ ).

Παλληκαράδες αληθινοί, που προκαλούσαν τούς πανικόβλητους οθωμανούς "σταθήτε ωρέ περσιάνοι να μετρηθούμε !" (ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ ). 

Που από την κορφή του λόφου σήκωναν προς τον σαστισμένο εχθρό περιπαικτικά/υποτιμητικά τη φουστανέλλα τους και του έδειχναν ποιον είχαν διορίσει στρατηγικό συμβουλάτορά τους (ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ , 1827). 

Που σαν άλλοι Λεωνίδες, ευρισκόμενοι στην πιο δεινή θέση, ειρωνεύονταν τους μουρτάτες πως "τα κλειδιά της πόλης είναι κρεμασμένα στις μπούκες των κανονιών μας" (ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ , 1826).

Ψημένοι πολεμιστάδες, που βάζαν τούς δεκάχρονους υιούς τους να ματώσουν για πρώτη φορά στην μάχη τ´ άρματα και να τα τιμήσουν (ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ , 1780).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν κυριλέδες νησιώτες "έμποροι", που κάτεχαν από διεθνείς συναλλαγές, ναυτικό δίκαιο και χρηματοπιστωτικές αξίες.

Τον έκαμαν θαλασσοδαρμένοι πειρατές, που έσπαγαν με τη ναυτοσύνη τους αποκλεισμούς της θαλασσοκράτειρας Αγγλίας για να μπουν στα λιμάνια, γιατί δεν κάτεχαν κανέναν αξιώτερο από τον εαυτό τους να τους δίδει διαταγές. 

Με θράσος, αν και αιχμάλωτοι, κοίταξαν κατάματα τον ναύαρχο Νέλσωνα και τόλμησαν να του πουν "αν σε είχα στα χέρια μου,θα σε κρεμούσα απ´ το κατάρτι !" (ΜΙΑΟΥΛΗΣ , 1802). 

Τον έκαναν τα καταδρομικά "Μαύρα Καράβια" του Γιάννη Σταθά, που πρώτα σήκωσαν την σύγχρονη γαλανόλευκη κι έκαναν "το πέλαο να κοκκινήσει" (ΣΚΙΑΘΟΣ , 1808).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν ξιπασμένες φεμινίστριες. 

Τον έκαναν αντρογυναίκες-καπετάνισσες που τίμησαν το οικογενειακό τους όνομα, που διέθεσαν την περιουσία τους και τους γυιους τους στον Αγώνα, σαν την μάνα Υψηλάντισσα και την Μαυρογένους ή που καβάλησαν τα καράβια των αντρών τους, σαν την Μπουμπουλίνα και που βρόντηξαν τα άρματα των αντρών τους, σαν την Δέσπω, ή που ντύθηκαν αντρικά μόνο και μόνο για να μπουν στον Αγώνα (τραγούδι της ΑΡΚΑΔΙΑΝΗΣ). 

Με ρωτάτε για τα σύνορα της Ελλάδος, σας απαντώ :

Ιωάννης Καποδίστριας πρός Μεγάλη Βρετανία.

Με ρωτάτε για τα σύνορα της Ελλάδος, σας απαντώ : 

"Τα σύνορα  της Ελλάδος εδώ και τέσσερις αιώνες, από την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έχουν οροθετηθεί από ακλόνητα δικαιώματα, τα οποία ούτε ο χρόνος, ούτε οι ανυπολόγιστες συμφορές από τους τούρκους, ούτε η πολεμική κατάκτηση κατόρθωσαν ποτέ να παραγράψουν.

Χαράχθηκαν δέ αυτά τα σύνορα από το 1821 από το αίμα το Ελληνικό, που χύθηκε στις σφαγές των Κυδωνιών, της Κύπρου, της Χίου, της Κρήτης, των Ψαρών, του Μεσολογγίου και στις πολυάριθμες ναυμαχίες και πεζομαχίες, στις οποίες δοξάστηκε τούτο το Έθνος.

 ….. 

Τα πραγματικά σύνορα της Ελλάδος ήταν εκείνα που περιέγραψε ο Έλληνας γεωγράφος Στράβων.

Από την Πελοπόννησο ως την Μακεδονία και την Ήπειρο, ως τους Άγιους Σαράντα, από τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου πελάγους ως και την Μικρά Ασία. 

Αυτά ήταν τα Ιστορικά και Φυσικά σύνορα της Ελλάδος, τα όποια οι Έλληνες είχαν Ιερό χρέος να διεκδικήσουν. 

Αυτό το χρέος το Ιερό και απαραβίαστο δεν επέτρεπε στην Ελλάδα να περιορίσει ή να σμικρύνει και στο ελάχιστο τα όρια της χώρας της. 

Αν τα ωμά συμφέροντα των ισχυρότερων χωρών την αναγκάσουν να σιγήσει αυτό το χρέος, τότε οι Έλληνες θα έχουν δικαίωμα να αναρωτηθούν : 

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ & ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ & ΦΙΛΙΚΗ  ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ἡ ἱστορικὴ  ἀλήθεια.

Παλιὰ ἀπορία γιὰ ὅλους τούς ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ἀποτελεῖ τὸ  ἐρώτημα πῶς  εἶναι δυνατόν 3 ἄσημοι ΠΤΩΧΕΥΜΕΝΟΙ  καὶ "ἀποτυχημένοι" ἔμποροι,  οἱ ΣΚΟΥΦΑΣ, ΤΣΑΚΑΛΩΦ, ΞΑΝΘΟΣ, νὰ πέτυχαν τὸ  ΤΙΤΑΝΙΟ ΕΡΓΟ  τοῦ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821. 

 Ὡς γνωστόν, ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία

—ὅπως καὶ ἄλλες παρόμοιες ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ τῆς ἐποχῆς πχ ΚΑΡΜΠΟΝΑΡΟΙ στὴν Ἰταλία—άκολουθοῦσε τὴν δομὴ τῶν ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΩΝ μὲ Τυπικὰ Μύησης, Μυστικά κλπ. χωρὶς νὰ ἀποτελεῖ,ὡστόσο,Τεκτονικὴ Στοά, 

ἄν καὶ μερικὰ μέλη της —πχ ΞΑΝΘΟΣ—ὑπῆρξαν Τέκτονες.

Ἡ Φιλικὴ Ἑταιρεία ἱδρύθηκε  μιὰ ΠΕΡΙΕΡΓΗ χρονιά, τὸ 1814· ἐποχὴ ποὺ  ὁ ΝΑΠΟΛΕΩΝ—ἠττηθεὶς στὴν Ρωσία—εἶναι ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ ΣΤΗΝ ΝΗΣΟ ΕΛΒΑ καὶ οἱ Μ.Δυνάμεις ὀργανώνουν τὴν ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΑΞΗ στὸ Συνέδριο τῆς Βιέννης (18- ΣΕΠ-1914) μὲ τὴν δημιουργία τῆς ΙΕΡΑΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ, ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε ἐπιδίωξη κατεξοχὴν τοῦ ΤΣΑΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ τοῦ ὁποίου εὐνοούμενος ὑπουργὸς ἐξωτερικῶν ἦταν ὁ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ (κυρίως μετὰ τὴν διπλωματικὴ ἐπιτυχία του ποὺ ἦταν ἡ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΒΕΤΙΑΣ τὸ 1813).

Στὸν Καποδίστρια ἐπίσης ὀφείλεται τὸ ὅτι ΔΕΝ ΠΡΟΣΕΚΛΗΘΗ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ  ΒΙΕΝΝΗΣ Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ , ποὺ καὶ αὐτὴ εἶχε ὑποστεῖ εἰσβολὴ τῶν δυνάμεων τοῦ Ναπολέοντα μὲ τὴν ἐκστρατεία στὴν Αἴγυπτο ,τὸ 1798.

Μὲ βάση τὶς παραπάνω πολιτικὲς ἐξελίξεις ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ φαίνεται ἐντελῶς παράδοξη— γιὰ νὰ μὴν πῶ ΑΚΑΙΡΗ— ἡ χρονικὴ περίοδος ἵδρυσης τῆς Ἑταιρείας τῶν Φιλικῶν ,ΕΚΤΟΣ ΑΝ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ ποὺ ἀγνοοῦμε—ΑΝ ὄντως  τό ἀγνοοῦμε...

Ἐξηγῶ :

Μπορεῖ νὰ ἔχει ἐπικρατήσει στὰ σχολικά ἐγχειρίδια ἡ ἀντίληψη (βασισμένη στὰ ἀπομνημονεύματα τοῦ  ΞΑΝΘΟΥ, τοῦ  ΦΙΛΗΜΟΝΑ καὶ τοῦ ἴδιου τοῦ  ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ)  ὅτι ὁ Ι. Καποδίστριας ἦταν ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ  πρὸς τὴν Φιλική Ἑταιρεία  —ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΩΣΤΟΣΟ ΗΤΑΝ ΜΕΛΟΣ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΒΙΑΡΟΣ—  ὑπάρχει ὅμως  μιὰ πληθώρα   ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ πηγῶν ποὺ ὑποστηρίζει ὅτι  ( ΑΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ  Ο  ΙΘΥΝΩΝ ΝΟΥΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ καὶ ἐν ἀγνοίᾳ τῶν Φιλικῶν)  πάντως Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΥΤΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΕΛΟΥΣΕ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ 

Ο Καποδίστριας και η απεξάρτηση από τις αγγλικές υποθήκες

Γράφει ο Ιστορικός ερευνητής Γεώργιος Σκλαβούνος.

Ο Γεώργιος Τερτσέτης, γνωστός από την ηρωική στάση του στη δίκη του Κολοκοτρώνη, μεγάλη επίσης μορφή της Επτανήσου και της Εθνικής Αναγέννησης, μας παραθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα σχετική μαρτυρία για τον Ιωάννη Καποδίστρια:

«Ο Κυβερνήτης προσεκάλεσε διάφορους γερουσιαστές μέσα Ιουλίου του 1831 δια να τους παρακινήσει να φέρουν εις τέλος μερικά νομοσχέδια, τα οποία τους είχε υποβάλλει, μεταξύ των οποίων ήταν και το περί διανομής γης. Εκρατούσε εις το χέρι μίαν εφημερίδα ξένην και μας είπε: “ Ένα άρθρον περί Βολιβάρ μου έδωκε αιτίαν να σας κράξω. Οκνεύετε εις το νομοσχέδιον περί διανομής της γης, διότι δεν θέλετε την διανομήν, όπως την έχω, διότι δεν αγαπάτε την ισότητα.

Θέλετε η διανομή να κατεβαίνει από τους μεγάλους εις τους μικρούς ενώ το σχέδιο μου αποβλέπει τώρα τους μικρούς. Θα έλθει και η δική σας αράδα. Ενεργείτε, ενεργείτε, ενεργείτε όσο είμαι ακόμα ζωντανός. Ημπορεί να έλθετε μίαν ημέραν και να με βρείτε κρύο κουφάρι. Θα έλθει άλλος με τον οποίον δεν θα έχετε την ευκολίαν να εξηγείσθε καθώς με εμένα». (Τερτσέτης στην “Απολογία για τον Καποδίστρια”. Μνημεία της Ελληνικής Ιστορίας, Τόμος Τέταρτος, Τεύχος 1, Σελ. 294,5. Γ. Σκλαβούνος: Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2011).

Επισημαίνω ότι η πρόσκληση του Καποδίστρια στους Γερουσιαστές για το θέμα της διανομής των Εθνικών γαιών γίνεται Ιούλιο του 1831. Συνάντηση στην οποία ο Καποδίστριας προλέγει και προβλέπει τον θάνατό του.

Ο Καποδίστριας και η διανομή εθνικών γαιών