*Θεόδωρος Παντούλας
Ξεχάστε τα αυτά που ξέρατε. «Περισσότερον από όλους καταστρέφουν την γλώσσαν οι ποιηταί»! Αυτοί «κάμνουν το μεγαλύτερο κακόν, διότι ασκούν επίδρασιν και αποτελούν παράδειγμα προς μίμησιν», εκτιμούσαν οι Απριλιανοί κι όποιοι εγγράμματοι τους συνέδραμαν στη διατύπωση των γλωσσικών τους αντιλήψεων και στις αξιολησμόνητες ελληνικούρες τους.*
Αν ωστόσο είχαμε στοιχειώδη εντιμότητα θα ομολογούσαμε ότι ο πνευματικός μας κόσμος (και ο λαός μας) δεν απάντησε ούτε σε αυτή ούτε σε κάποια άλλη απρέπεια της δικτατορίας με την έκταση που θα θέλαμε ή αυτή που παρουσιάζουμε. Ο Αλέκος Παναγούλης υπήρξε εξαίρεση που επιβεβαίωσε τον κανόνα των πολλών που κοίταζαν τις δουλίτσες τους, αφήνοντας άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Το φίδι, εντέλει, κατάπιε τον Παναγούλη, αλλά αυτό είναι θέμα άλλου σημειώματος.
Σημερινό θέμα είναι η δικτατορία που δεν ήταν, κατά την κρίση μου, η αρχή αλλά η απόληξη μιας πορείας που ξεκίνησε λίγο νωρίτερα. Στον Γράμμο, ευτυχώς, νίκησε ο εθνικός στρατός και δεν γνωρίσαμε την κακοτυχία, λόγου χάρη, της Αλβανίας. Ηταν όμως διάτρητη η νίκη, αφού το μετεμφυλιακό κράτος συνέχισε τον Εμφύλιο με άλλους όρους, χωρίζοντας τους Ελληνες σε εθνικόφρονες και μιάσματα! Πώς να χωρέσουν όλοι στον ίδιο τόπο; Κάποιοι πλευρίτωναν στα ξερονήσια προς σωφρονισμό, κάποιοι συμπλήρωναν δηλώσεις κοινωνικών φρονημάτων προς διορισμό και πολλοί πήραν των ομματιών τους για τις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές.
Η Επταετία, ως κορύφωση της ψυχροπολεμικής διευθέτησης που μας κατέτασσε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, δηλαδή στον ελεύθερο κόσμο, ήρθε να λερώσει όλα εκείνα που στο όνομά τους οι πραξικοπηματίες αναζητούσαν ερείσματα για να κρύψουν την ένδειά τους σε ιδέες και αισθήματα. «Ελλάς – Ελλήνων – Χριστιανών»! Και εργολάβων επίσης. Επτά χρόνια έκοβαν βόλτες μπετατζήδες και γυψαδόροι ανά την επικράτεια με ένα μυστρί ανά χείρας και όπου βρίσκονταν χόρευαν τσάμικα! Πόση Ελλάδα απέμενε από τόσο καρναβαλικό τσιμέντωμα; Μα, όση άφηναν οι ρεβεράντζες με τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ και τον Εμβέρ Χότζα! Και η διοικούσα Εκκλησία, όταν δεν την απορροφούσαν οι σπουδές της, από κοντά ως δεκανίκι του καθεστώτος λιβανίζοντας την εθνοσωτήριο και τα εξαπτέρυγά της!
Αν ωστόσο είχαμε στοιχειώδη εντιμότητα θα ομολογούσαμε ότι ο πνευματικός μας κόσμος (και ο λαός μας) δεν απάντησε ούτε σε αυτή ούτε σε κάποια άλλη απρέπεια της δικτατορίας με την έκταση που θα θέλαμε ή αυτή που παρουσιάζουμε. Ο Αλέκος Παναγούλης υπήρξε εξαίρεση που επιβεβαίωσε τον κανόνα των πολλών που κοίταζαν τις δουλίτσες τους, αφήνοντας άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Το φίδι, εντέλει, κατάπιε τον Παναγούλη, αλλά αυτό είναι θέμα άλλου σημειώματος.
Σημερινό θέμα είναι η δικτατορία που δεν ήταν, κατά την κρίση μου, η αρχή αλλά η απόληξη μιας πορείας που ξεκίνησε λίγο νωρίτερα. Στον Γράμμο, ευτυχώς, νίκησε ο εθνικός στρατός και δεν γνωρίσαμε την κακοτυχία, λόγου χάρη, της Αλβανίας. Ηταν όμως διάτρητη η νίκη, αφού το μετεμφυλιακό κράτος συνέχισε τον Εμφύλιο με άλλους όρους, χωρίζοντας τους Ελληνες σε εθνικόφρονες και μιάσματα! Πώς να χωρέσουν όλοι στον ίδιο τόπο; Κάποιοι πλευρίτωναν στα ξερονήσια προς σωφρονισμό, κάποιοι συμπλήρωναν δηλώσεις κοινωνικών φρονημάτων προς διορισμό και πολλοί πήραν των ομματιών τους για τις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές.
Η Επταετία, ως κορύφωση της ψυχροπολεμικής διευθέτησης που μας κατέτασσε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, δηλαδή στον ελεύθερο κόσμο, ήρθε να λερώσει όλα εκείνα που στο όνομά τους οι πραξικοπηματίες αναζητούσαν ερείσματα για να κρύψουν την ένδειά τους σε ιδέες και αισθήματα. «Ελλάς – Ελλήνων – Χριστιανών»! Και εργολάβων επίσης. Επτά χρόνια έκοβαν βόλτες μπετατζήδες και γυψαδόροι ανά την επικράτεια με ένα μυστρί ανά χείρας και όπου βρίσκονταν χόρευαν τσάμικα! Πόση Ελλάδα απέμενε από τόσο καρναβαλικό τσιμέντωμα; Μα, όση άφηναν οι ρεβεράντζες με τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ και τον Εμβέρ Χότζα! Και η διοικούσα Εκκλησία, όταν δεν την απορροφούσαν οι σπουδές της, από κοντά ως δεκανίκι του καθεστώτος λιβανίζοντας την εθνοσωτήριο και τα εξαπτέρυγά της!